Historia jeziora

Duże jezioro o ciekawej historii

Tu gdzie dziś latem liczni goście korzystają z uroków jeziora, jeszcze kilka lat temu była odkrywkowa kopalnia węgla brunatnego. Świadectwem 250-letniej tradycji górniczej na dolnośląskich Górnych Łużycach jest ogromna koparka wielonaczyniowa 1452 w miejscowości Hagenwerder. Na życzenie byli górnicy oferują oprowadzania i wjazd na górę 24 metrowego kolosa. Kościół Nadziei (Hoffnungskirche) w Görlitz-Königshufen jest miejscem pamięci o wsi Deutsch-Ossig, która w 1988 roku musiała niemal całkowicie ustąpić miejsca górnictwu odkrywkowemu.

Wystawa w "Domu nad Jeziorem“ (Haus am See) na południowym brzegu jeziora Berzdorfer See opowiada o wydobyciu węgla brunatnego na tym terenie i związanych z nimi przeobrażeniach krajobrazu. W pięciu pomieszczeniach prezentowane jest także dawne życie w Tauchritz i uprawiane tu niegdyś rzemiosła. Zawdzięczamy to wspólnej inicjatywie wspólnoty ewangelickiego Kościoła Pojednania (Versöhnungskirche) oraz stowarzyszeń: Heimatverein Tauchritz i Oberlausitzer Bergleute.

Burzliwa historia

Około 1835 r. na południe od Görlitz, w miejscu dawnej wsi Berzdorf, rozpoczęto wydobycie węgla brunatnego. W 2005 r. pierwsze łodzie popłynęły po raz pierwszy w ramach dnia doświadczeń na jeziorze Berzdorfer See. Pomiędzy tymi datami znajduje się 170 lat fascynującej historii regionu, ukształtowanej przez długą tradycję górniczą, zmiany strukturalne wywołane przez gospodarkę oraz obecny rozwój turystyczny.

Po tym, jak wydobycie węgla odbywało się najpierw w skromnej formie, od 1946 r. górnictwo węglowe zyskało nowy wymiar. Rozwój przemysłu energetycznego, jako warunek konieczny do rozpoczęcia nowego życia po II wojnie światowej, sprawił, że teren kopalni odkrywkowej, który w międzyczasie został zamknięty i zalany wodą, znów stał się popularny. Po zakończeniu prac związanych z wypompowywaniem wody wznowiono wydobycie węgla. Wprowadzenie pracy trzyzmianowej doprowadziło do szybkiego wzrostu produkcji. W następnych latach stały rozwój pociągnął za sobą ogromne ruchy ziemi.

Pierwszą dramatyczną zmianą, która nastąpiła w latach 1962-1965, było przeniesienie wsi Berzdorf i związane z tym przesiedlenie ludności, głównie do Schönau-Berzdorf. Uruchomienie elektrowni I i II w latach 1958 i 1962/63 (elektrownię III dodano w 1970 r.) wymagało dalszego zwiększenia produkcji do 7 mln ton węgla brunatnego rocznie. Poczyniono ogromne inwestycje w celu wprowadzenia nowoczesnych technologii wydobywczych. Eksploatację pociągu zamieniono na eksploatację przenośników taśmowych, a potężne koparki zwiększyły wydobycie do 50 000 ton węgla dziennie. W czasach NRD w tym kompleksie przemysłowym pracowało do 7000 osób.
W 1988 r. mieszkańcy po raz kolejny musieli zapłacić wysoką cenę za ograniczenia przemysłowe. Wieś Deutsch Ossig musiała ustąpić miejsca kopalni węgla i została prawie całkowicie przeniesiona.

W 1997 r. nastąpił wielki przełom i bolesne zamknięcie wydobycia węgla. Po ponad 150 latach wydobywania węgla brunatnego, po zjednoczeniu Niemiec dla kopalni nastała nowa era: Na terenie byłej kopalni odkrywkowej powstaje obecnie obszar turystyczno-wypoczynkowy Berzdorfer See. Prace remontowe prowadzone są przez spółkę Lausitzer und Mitteldeutsche Bergbau-Verwaltungsgesellschaft mbH (LMBV).